Bu gün Baku TV-də Qərbi Azərbaycan Xronikası layihəsi çərçivəsində jurnalist Əsgər İbrahimovun müəllifi olduğu “Həyat Hekayəsi” verilişinin növbəti buraxılışı efirə gedib.
“Ermənilər təbiət insanı deyillər, onlar təbiətin düşmənidirlər”adlı veriliş Qərbi Azərbaycanın Zəngəzur mahalının, Qarakilsə (Sisyan) rayonu, Urud kənd sakini Gündüz Tahirovun həyat hekayəsinə həsr olunub.
O, doğulduğu, boya-başa çatdığı kəndin tarixindən, uşaqlıq, orta məktəb, gənclik illərindən danışıb:
“Uşaq vaxtı biz ən çox çiling-ağac, yeddi daş oynayırdıq, at sürərdik. Biz 7 uşaq olmuşuq. Atamın-anamın 7 uşağı olub. Hamısı təhsilli olub. Mən evin sonbeşiyi olmuşam, sonuncu övlad olmuşam. Bizim kənddə erməni yox idi, tam türk kəndi idi. Bizim kənd 1914-1915-ci ildə Çar Rusiyası vaxtında bir dəfə qovulmuşdu. Bizim mahalda erməni qoşunları Darabas, Şam, İrmis kimi çox kəndləri yox etmişdilər, yer üzündən silmişdilər. O kəndlərin camaatı Uruda yığılmışdı. Urud qala kimi idi. Özü çökəkdə idi, hər tərəfdən dağlarla əhatə olunmuşdu. İşıqlı dağı, Palantökən, Pəriçınqılı, Üçtəpə, Hacallı yaylaqları, Əfşarlar, Yeni məhəllə, Alseyranlı məhəllələri, Zor-Zor, Damcı bulağı, Yuxarı Kəhriz, Aşağı Kəhriz, Armudlu dərə var idi”.
G.Tahirov yuxuda ancaq kəndi gördüyünü deyib:
“Çünki orada anadan olmuşam. O cür gözəl kənddən çıxmışıq. Erməni təbiət düşmənidir. Bizdə üç dənə bağı ermənilər qırıblar. Orada elə ağaclar var idi, elə qədimi sort ağaclar var idi, indi onlar yoxdur. Bağları qırandan sonra bulaqlar çəkilib, quruyub”.
Onun sözlərinə görə, kənd camaatı 1905-1916-cı illərdə də qaçqın düşüb, Qubadlıya, Laçına, Füzuliyə qaçıb. Rayonun 165-dən çox kəndindən insanlar Çar Rusiyası gələndən sonra Türkiyəyə köçürülüb:
“1989-cu ildə sovet ordusunun köməyi ilə azərbaycanlılar Uruddan çıxarılıb, ermənilər insanları soyub, onları tövləyə doldurub yandırmaq istəyiblər. Lakin Şahbuz camaatının yardımı ilə azərbaycanlılar xilas oldular”.
İnsanın doğulduğu yerdən enerji aldığını vurğulayan Urud sakini doğma yurda qayıdacağına əminliyini söyləyib:
“Anadan orada olmuşam. Babam, nəsil-nəcabətim orada anadan olub. Ora mənim yurdumdur. Erməninin Vətəni yoxdur. Onlar təbiət insanı deyillər, təbiətin düşmənidirlər. Onlar çayı, bulaqları qurutdular. Dinc sakinləri – uşaq, cavan, qoca və cavanları qırıblar. Ora onların yurdu deyil. Hər yeri, qəbirləri dağıdıblar. Orada erməni ruhu yoxdur. Ora bizim türkün yurdudur. Orada bizim nəfəsimiz, ruhumuz gəzir. O yurdun hamısı bizə qayıdacaq. Hamısı bizim olacaq. İrəvan da, Zəngəzur da, Göyçə də bizim olacaq. Mən buna sidq ürəklə inanıram. Bütün övladlara, nəvələrə gecə-gündüz Urud haqqında danışırıq. Onlar ora vurğundurlar. Çünki ora cənnət yurdudur. Ora qayıdış olacaq, mən buna əminəm”.
Xatırladaq ki, Qərbi Azərbaycan Xronikası layihəsinin məqsədi tarixi qədim torpaqlarımızın adının yaşadılması, tanıdılması, həmçinin azərbaycanlıların ermənilər tərəfindən deportasiyaya məruz qoyulmasından, həmin ərazilərdə mövcud olmuş, lakin adı silinən toponimlərin, saysız-hesabsız yeraltı və yerüstü maddi mədəniyyət nümunələri – qədim yaşayış məskənləri, nekropollar, kurqanlar, qala, saray və istehkam qalıqları, karvansaralar, körpülər, qəbirüstü sənduqələr, xaçdaşlar, at-qoç heykəlləri, məbəd, kilsə, məscid, pir və ocaqların üzə çıxarılması, həmin ərazinin təmiz oğuz-türk məskənləri olduğunu təsdiq edən faktların dünya ictimaiyyətinə çatdırılmasıdır.
Həmçinin Prezident İlham Əliyevin Qərbi Azərbaycanla bağlı dediyi “XX əsrin əvvəllərinə təsadüf edən xəritə bir daha onu göstərir ki, Qərbi Azərbaycan tarixi Azərbaycan diyarıdır, şəhərlərin, kəndlərin adları Azərbaycan mənşəlidir və biz yaxşı bilirik ki, indiki Ermənistan ərazisində tarix boyu Azərbaycan xalqı yaşayıb. İndi əsas vəzifə ondan ibarətdir ki, dünya ictimaiyyəti də bunu bilsin”, – fikrini əsas tutaraq Qərbi Azərbaycan İcmasının hazırladığı Qayıdış Konsepsiyasında irəli gələn vəzifələrin təbliğidir.
Bundan əlavə, Qərbi Azərbaycanla bağlı tarixçilərin, araşdırmaçıların düşüncələrini, deportasiyaya məruz qalmış şəxslərin həyat hekayəsini işıqlandırmaqdır.
Ətraflı süjetdə:
www.RESMIXEBER.az
