Bakı. Trend:
Xəbər verdiyimiz kimi, Azərbaycanda elektron
siqaretlərin idxalı, ixracı, istehsalı, saxlanılması, satışı və
istifadəsi qadağan ediləcək.
Bu məsələ Milli Məclisin Aqrar siyasət, İqtisadi siyasət, sənaye
və sahibkarlıq, Əmək və sosial siyasət komitələrinin birgə
iclasında müzakirə olunan “Tütün və tütün məmulatı haqqında”
Qanunda dəyişiklik edilməsi barədə qanun layihəsində öz əksini
tapıb.
Ümumiyyətlə elektron siqaretlərin insan sağlamlığına mənfi
təsirlərinə nəzər salsaq bunun nə qədər ziyanlı olduğunu görə
bilərik.
Elektron siqaretlər nikotin və bir sıra kimyəvi maddələr buraxır
ki, bu maddələr sağlamlığa ciddi ziyanlar verə bilər. Nikotin güclü
asılılıq yaradır, bu da uşaqlar və gənclər üçün xüsusilə
təhlükəlidir. Sübutlar göstərir ki, elektron siqaret istifadəçiləri
ürək-damar xəstəlikləri, tənəffüs sistemi üçün və bəzən mutagen
təsir göstərir. Bu siqaretlərdən istifadə edən insanlarda miyokard
infarktı və beyin insultu riski daha çoxdur. Sübutlar göstərir ki,
elektron siqaret istifadəçiləri ürək-damar xəstəlikləri, miyokard
infarktı və beyin insultu riskinə daha çox meyillidir. Əksər
elektron siqaretlərdə nikotin olur ki, bu, son dərəcə asılılıq
yaradan maddədir. Nikotin qəbul etmək beyində mükafat hissini
gücləndirir və tez asılılıq yaradır.
Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı (ÜST) və digər araşdırmaların
nəticələrinə görə, e-siqaret (vape) istifadəsi xüsusilə
yeniyetmələr arasında genişlənir və onların tərki çətin olur. Belə
məhsulların populyarlaşması nəticəsində gənclər arasında gələcəkdə
klassik siqaret istifadəsinə keçid də müşahidə edilir, yəni vape
istifadəçiləri siqaret çəkməyə meyilli ola bilər. Bu səbəbdən bir
çox ölkələr, o cümlədən Azərbaycanda qadağa və sərt tənzimləmə
sağlamlıq risklərini azaltmaq üçün görülən tədbirlərdir.
Elektron siqaretlərin dizaynı və ləzzətli mayelər xüsusilə
cəlbedicidir və bu faktorlar gənc istifadəçilərin sayını artırır.
Əgər bu tendensiya davam edərsə daha çox gənc nikotin asılılığına
düşə bilər. Bu da qısa və uzunmüddətli sağlamlıq problemlərini
ağırlaşdıra bilər. Bunun qarşısını almaq üçün tam qadağa cəmiyyət
səviyyəsində nikotin məhsullarının xərcini və əlçatanlığını
azaltmaq üçün ən sərt tədbir hesab edilir.
Elektron siqaretin passiv təsiri də ciddi narahatlıq yaradır.
Havaya buraxılan aerosol təkcə istifadəçinin özünə deyil,
ətrafdakılara da təsir edir. Bu, xüsusilə uşaqlar, hamilə qadınlar
və tənəffüs yolu xəstəlikləri olan şəxslər üçün təhlükəlidir.
Qapalı məkanlarda, ictimai nəqliyyatda və ümumi yerlərdə şüursuz
istifadə daha geniş problemlərə səbəb ola bilər. Bu baxımdan qadağa
ilə ictimai mühitdə passiv zərərin azalması hədəflənir.
Azərbaycanda qəbul olunacaq qadağa təkcə ölkəmizdə deyil,
dünyanın bir çox ölkəsində e-siqaret istifadəsinə qarşı sərt
addımların trendinə uyğundur.
Müxtəlif dövlətlər elektron siqaretlərin istifadəsini
məhdudlaşdırır və ya qadağan edir. Azərbaycanda elektron
siqaretlərin idxalı, ixracı, istehsalı, saxlanılması, satışı və
istifadəsinin qadağan edilməsi bir sıra ictimai sağlamlıq
məqsədlərinə xidmət edir. Nikotin və digər zərərli maddələrin
təsirini azaltmaq, gənclərin asılılıqdan qorunmasını təmin etmək,
passiv zərər riskini aradan qaldırmaq və qanunvericiliyi vahid
standartlara uyğunlaşdırmaq. Bu qadağa, eyni zamanda, dünya
təcrübəsinin bir hissəsi kimi qəbul edilir və tütün məhsullarına
qarşı qlobal təhlükəsizlik strategiyası ilə üst-üstə düşür.
