Bakı. Trend:
Baku Network platformasında Azərbaycanda mediasiya institutunun
inkişafına həsr olunmuş analitik layihənin yeni buraxılışı təqdim
olunub.
Verlişin qonağı Mediasiya Şurasının idarə heyətinin sədri
fəlsəfə elmləri doktoru, dosent Nadir Adilov olub. Alim bu hüquqi
sahədə müraciətlərin və real tendensiyaların dinamikası barədə
ətraflı danışıb.
Nadir Adilovun sözlərinə görə, “Mediasiya haqqında” Qanun
faktiki olaraq vətəndaşa əvvəllər yalnız məhkəməyə aid olan
səlahiyyətlərin bir hissəsini ötürür. İndi ailə və əmək
mübahisələri mütləq barışıq prosedurundan keçirilir.
“Dövlət vətəndaşa hakimdən eşitmək istədiyi qərara nail olmaq
şansı verir – amma tərəflərin qarşılıqlı razılığı əsasında. Əsas
odur ki, vətəndaş öz hüquqlarını bilsin və mexanizmi başa düşsün”,
– deyə o vurğulayıb.
Nadir Adilovun sözlərinə görə, 2025-ci ilin ilk üç rübündə
mediasiya sisteminə təxminən 38 min müraciət daxil olub:
“Əsas axın ailə münaqişələri ilə bağlıdır, ardınca əmək
mübahisələri gəlir. Könüllü mülki və iqtisad işlər artıq etibarın
dayanıqlı tendensiyasını formalaşdırır. Müraciətlərin ümumi
sayından 34 mindən çox iş artıq yekunlaşıb. Lakin yekunlaşmaların
təxminən yarısı tərəflərdən birinin iştirakdan yayınması
nəticəsində mediatorun faktiki olaraq birtərəfli formatda işlədiyi
hallardır”.
N. Adilov bildirib ki, həmin dövrdə tərəflər 620 barışıq sazişi
imzalayıblar:
“Bu sazişlərin böyük hissəsi ailə mübahisələrinə, əhəmiyyətli
hissəsi əmək işlərinə, qalanı isə iqtisadi və mülki mübahisələrə
aiddir”.
Nadir Adilovun fikrincə, illərlə davam edən münaqişələrin bir
çoxu köhnəlmiş adətlərdən qaynaqlanır: iyirmi il əvvəlki cehiz,
qızıl, məişət əşyaları. Bütün bunlar hüquqi tıxaclar yaradır və
onlarla yaxın qohumları münaqişəyə cəlb edir. O, həll yolunu
məcburi nikah müqaviləsində görür, hansı ki, nikah faktının
qeydiyyata alınması zamanı bir normaya çevrilməlidir.
Nadir Adilov xatırladıb ki, Azərbaycan Türk Dünyası Mediasiya
İttifaqının həmtəsisçisidir. Mediasiya üzrə Sinqapur Konvensiyasına
qoşulmaq istiqamətində işi aparılır ki, bu da sərhədlərarası
iqtisadi mübahisələrdə sazişlərin icrasını təmin edəcək.
Mediatorların hazırlanması Azərbaycan Ədliyyə Akademiyası
vasitəsilə həyata keçirilir: əsas və ixtisaslaşdırılmış kurslar,
hər iki ildən bir icbari ixtisasartırma kursları. Bu gün sistemdə
təxminən 400 mediator fəaliyyət göstərir, lakin 300-dən çox şəxs
standartlara cavab vermədiyi üçün sistemdən çıxarılıb”, – deyə o
bildirib.
Nadir Adilovun sözlərinə görə, mediasiya artıq yalnız hüquqi
alət deyil, həm də dağıdıcı mübahisələri gündəlik həyatın
mövzusundan çıxarmağa kömək edən sosial mexanizmə çevrilib.
